Αργύρης Αδαλής: Ο “μαέστρος” των Αρχοντικών της Μυτιλήνης

Η Μυτιλήνη, η πρωτεύουσα της Λέσβου, δεν είναι μόνο γνωστή για την όμορφη φύση και την πλούσια κουλτούρα της, αλλά και για τα εξαιρετικά αρχοντικά της που διακοσμούν την πόλη. Αυτά τα εντυπωσιακά κτίσματα είναι το αποτέλεσμα της δημιουργικής ιδιο genius του Αργύρη Αδαλή, ενός αρχιτέκτονα που συνδέθηκε άρρηκτα με την ταυτότητα της Μυτιλήνης.

Στην εκπομπή “Τα εν Δήμω” της ΕΡΤNEWS, η δημοσιογράφος Δήμητρα Λαχουρή μας μετέφερε στην Μυτιλήνη φέρνοντας μπροστά μας εικόνες και πληροφορίες για τη ζωή και το έργο αυτού του σπουδαίου αρχιτέκτονα.

Ο Αργύρης Αδαλής καταχωρίζεται ως ένας από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες της εποχής του, με μια σειρά από αρχοντικά που συνεχίζουν να μαγνητίζουν τους επισκέπτες της περιοχής. Ένας από τους ομιλητές της εκπομπής μας υποδέχεται στο ιστορικό σπίτι του Αδαλή, γνωστό ως “Πύργος”, υπογραμμίζοντας τη μοναδική αξία αυτού του πολιτιστικού θησαυρού.

Η ζωή και η πορεία του Αργύρη Αδαλή

Γεννημένος σε μια ευκατάστατη οικογένεια της Μυτιλήνης, ο Αργύρης Αδαλής είναι ο μοναχογιός της οικογένειας Αδαλή, που κατάγεται από τα Μοσχονήσια. Ο πατέρας του, Κωσταντής Αδαλής, διετέλεσε ως κάλφας και ήταν ενεργό μέλος της συντεχνίας των οικοδόμων, γεγονός που τον έφερε σε επαφή με την κατασκευαστική τέχνη από νεαρή ηλικία.

Μεγαλώνοντας στο νησί, ο Αδαλής έδειξε νωρίς το ταλέντο του και ακολούθησε σπουδές αρχιτεκτονικής στη Γερμανία. Εκεί είχε την τύχη να μαθητεύσει υπό την καθοδήγηση σημαντικών αρχιτεκτόνων όπως ο Ερνστ Τσίλλερ και ο Χανς Κρίστιαν Χάνσεν. Ο Χάνσεν μάλιστα αναγνώρισε τις ικανότητές του και τον προσέλαβε ως βοηθό στο έργο της Εθνικής Βιβλιοθήκης στην Αθήνα.

Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, ο Αδαλής επέστρεψε στη Μυτιλήνη, όπου και άρχισε να σχεδιάζει τα κτίρια που σήμερα αναγνωρίζονται ως αριστουργήματα. Οι δημιουργίες του, ranging από αρχοντικά μέχρι δημόσιες εγκαταστάσεις, αντικατοπτρίζουν την πολιτιστική και οικονομική ακμή της Μυτιλήνης κατά τον 19ο και τις αρχές του 20ού αιώνα.

Τα αριστουργήματα του Αδαλή

Ένα από τα σπουδαιότερα έργα του Αδαλή είναι ο πανέμορφος ναός του Αγίου Θεράποντα, η κατασκευή του οποίου ξεκίνησε κατά την περίοδο της Οθωμανικής κατοχής, με φιρμάνι του Σουλτάνου. Το εν λόγω έγγραφο διατηρείται ακόμα στους καταλόγους των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων της Μητρόπολης Μυτιλήνης.

Επιπλέον, ο Αδαλής έχει σχεδιάσει πολλά άλλα εμβληματικά κτίρια, όπως τα Κεντρικά Λύκεια (τότε Γυμνάσιο Μυτιλήνης) και το Δημαρχείο, το οποίο βρίσκεται στην καρδιά της εμπορικής ζωής της πόλης. Ανάμεσα στις δημιουργίες του, ξεχωρίζει ένα αρχοντικό που έχει χαρακτηριστεί ως «masterpiece», κατασκευασμένο το 1880 από έναν πλούσιο έμπορο της Οδησσού. Η ευημερία της Μυτιλήνης από το 1850 έως το 1912 υπηρέτησε ως ιδανικό υπόβαθρο για την ανάπτυξη αυτού του τύπου κατασκευών.

Η Μυτιλήνη και ο Αδαλής: Μια σχέση αμοιβαίας έμπνευσης

Η ακμή της Μυτιλήνης συμπίπτει χρονικά με την παρουσία του Αδαλή, ο οποίος πέτυχε να μετατρέψει τον πλούτο του νησιού σε μαγευτικά κτίρια που συνδυάζουν λειτουργικότητα και αισθητική. «Η Μυτιλήνη είχε ανάγκη από κάποιον σαν τον Αδαλή, και ο Αδαλής είχε τη Μυτιλήνη», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Τα έργα του, όπως τα αρχοντικά, οι εκκλησίες και οι δημόσιες κατασκευές, σήμερα αναγνωρίζονται ως μνημεία που διηγούνται την ιστορία του νησιού.

Στο εσωτερικό του Πύργου, ξεχωρίζουν τα πορτρέτα της οικογένειας Αδαλή – ένα έργο του ζωγράφου Ιθαλήσιου και της συζύγου του. Κάθε γωνιά αυτού του σπιτιού αποπνέει την αισθητική και το όραμα ενός ανθρώπου που έχει αφήσει έντονα το αποτύπωμά του στη Λέσβο.

Η κληρονομιά του Αδαλή: Ένα νησί, ένας αρχιτέκτονας

Ο Αργύρης Αδαλής δεν ήταν απλώς ένας αρχιτέκτονας, αλλά και ο άνθρωπος που μεταμόρφωσε την ευημερία και την ακμή της Μυτιλήνης σε διαχρονικά έργα τέχνης. Από τον Άγιο Θεράποντα μέχρι τα αρχοντικά και τα δημόσια κτίρια, η κληρονομιά του παραμένει ζωντανή, υπενθυμίζοντας μια χρυσή εποχή ενός πανέμορφου νησιού.

Δείτε τα πιο χαρακτηριστικά κτήρια της Μυτιλήνης που φέρουν την υπογραφή του:

Για όσους ενδιαφέρονται να δουν το έργο του Αργύρη Αδαλή από κοντά, προτείνουμε να επισκεφθούν τη Μυτιλήνη και να εξερευνήσουν το αρχιτεκτονικό της μεγαλείο. Η πλούσια ιστορία και το καλλιτεχνικό ύφος που εκπροσωπεί θα συναρπάσουν κάθε επισκέπτη.

Δείτε το βίντεο από την ΕΡΤ: